Αναμφίβολα, ζούμε σε μια πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε πολλαπλά ερεθίσματα καθημερινά, και πολλά από αυτά τα βιώνουμε ως τραύματα.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA), το τραύμα είναι: «μια συναισθηματική απάντηση σε ένα τρομερό γεγονός όπως ένα ατύχημα, ένας βιασμός ή μια φυσική καταστροφή». Το τραύμα, είναι μια εμπειρία ενός ατόμου. Κατακλύζει την ικανότητα να ανταπεξέλθει και δημιουργεί μια μόνιμη εντύπωση στο μυαλό και το σώμα του. Μπορεί να προκύψει από ένα μεμονωμένο γεγονός, όπως μια φυσική καταστροφή ή μια πράξη βίας, ή από συνεχείς εμπειρίες, όπως π.χ. παιδική κακοποίηση. Παρόλα αυτά, ένα άτομο μπορεί να βιώσει τραύμα ως απάντηση σε οποιοδήποτε γεγονός που θεωρεί σωματικά ή συναισθηματικά απειλητικό ή επιβλαβές. Το τραύμα μπορεί να έχει βαθιά επίδραση στην ψυχική και σωματική υγεία ενός ατόμου. Αλλά μπορεί να οδηγήσει και σε μια σειρά συμπτωμάτων, όπως άγχος, κατάθλιψη, αναδρομές στο παρελθόν και συμπεριφορές αποφυγής.
Οι ειδικοί ψυχικής υγείας έχουν κατατάξει τα τραύματα στις εξής κατηγορίες:
Οξύ τραύμα: Αυτό προκύπτει από ένα μόνο στρεσογόνο ή επικίνδυνο συμβάν. Π.χ μια φυσική καταστροφή, ένα δυστύχημα κ.α.
Χρόνιο τραύμα: Αυτό προκύπτει από την επαναλαμβανόμενη και παρατεταμένη έκθεση σε εξαιρετικά στρεσογόνα γεγονότα. Όπως περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών, εκφοβισμού ή ενδοοικογενειακής βίας.
Σύνθετο τραύμα: Αυτό προκύπτει από έκθεση σε πολλαπλά τραυματικά γεγονότα.
Δευτερογενές τραύμα, ή τραύμα αντικαταστάτη: είναι μια άλλη μορφή τραύματος. Ένα άτομο αναπτύσσει συμπτώματα τραύματος από στενή επαφή με κάποιον που έχει βιώσει ένα τραυματικό γεγονός.
Ένα τραυματισμένο άτομο μπορεί να αισθανθεί μια σειρά από συναισθήματα τόσο αμέσως μετά το συμβάν όσο και μακροπρόθεσμα.
Μπορεί να αισθανθεί συγκλονισμένο, αβοήθητο, σοκαρισμένο, απελπισμένο, θλιμμένο ή και θυμωμένο. Έχει δυσκολία να επεξεργαστεί τις εμπειρίες του. Το τραύμα μπορεί επίσης να προκαλέσει σωματικά συμπτώματα, όπως: άσθμα, πόνο στους μυς, κοιλιακό πόνο, αυχενικό πόνο, εμετούς κ.α.
Το τραύμα μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ευημερία του ατόμου. Όταν τα συμπτώματα επιμένουν και το άτομο αδυνατεί να επεξεργαστεί τα συναισθήματα του, αναφορικά με το τραύμα. Τότε μιλάμε για περίπτωση μετατραυματικού στρες (PTSD)
Το μετατραυματικό στρες αφορά στους τρόπους με τους οποίους το τραύμα επηρεάζει την αίσθηση του εαυτού ενός ατόμου, τις σχέσεις του με τους άλλους και τη συνολική ποιότητα ζωής του. Το μετατραυματικό στρες είναι αλλιώς το «τραύμα μετά το τραύμα». Ενώ είναι συχνά το αποτέλεσμα ενός τραύματος που δεν έχει αντιμετωπιστεί ή δεν έχει “επουλωθεί”.
Εν κατακλείδι είναι σημαντικό να διευκρινιστεί πως το τραύμα και το μετατραυματικό στρες είναι πολύπλοκα και πολύπλευρα ζητήματα που μπορούν να έχουν βαθύ αντίκτυπο στη ζωή ενός ατόμου. Είτε ένα τραυματικό γεγονός περιλαμβάνει θάνατο είτε όχι, το άτομο που μένει ως επιζών πρέπει να αντιμετωπίσει την απώλεια , τουλάχιστον προσωρινά, της αίσθησης ασφάλειας και η φυσική αντίδραση σε αυτή την απώλεια είναι η θλίψη. Η επούλωση του τραύματος είναι δυνατή. Με τη σωστή υποστήριξη και τους πόρους, τα άτομα μπορούν να μάθουν να αντιμετωπίζουν τον απόηχο του τραύματος, να χτίζουν ανθεκτικότητα και να ανακτούν τη ζωή τους. Η ενημέρωση για το τι είναι τραύμα και τι μετατραυματικό στρες δίνει χώρο σε μια κοινωνία με κατανόηση και συμπόνια.